Wszystko, co musisz wiedzieć o Lean Manufacturing
Lean Manufacturing można stosować nie tylko w przedsiębiorstwach produkcyjnych, ale także usługowych Lean Office. W ostatnich miesiącach, w fazie wzrostu branży logistycznej i rozwoju procesów logistycznych, modne i niezwykle efektywne staje się stosowanie zasad Lean w logistyce. Lean Logistic, czyli szczupłe zarządzanie logistyczne, pozwala usprawnić procesy logistyczne usuwając z nich wszystkie marnotrawstwa.
Lean Manufacturing jest zapoczątkowanym w Japonii systemem zarządzania przedsiębiorstwem, polegającym na likwidacji marnotrawstwa ze wszystkich występujących w nim procesów. Ze względu na tę likwidację, Lean Manufacturing nazywany jest szczupłym zarządzaniem produkcją, odchudzoną produkcją lub produkcją bez strat.
7 rodzajów marnotrawstwa
Głównym celem Lean Manufacturing jest eliminacja marnotrawstwa. Czym jednak jest to marnotrawstwo, skąd się bierze, gdzie występuje i jak je klasyfikujemy?
Marnotrawstwo to wszystkie wykonane czynności, które nie przyczyniają się do dodania wartości danemu procesowi. Wartość dodana, o której tutaj mowa, to wszystko to, za co klient jest skłonny i chce zapłacić. Tak więc przy produkcji np. stołu, klienta nie interesuje to, że pracownicy musieli szukać śrub na hali, podnosić-odkładać wiertarkę, w celu wkręcania tych śrub, a później ten stół magazynować. Wartością dodaną jest dla niego to, że zostały wyprodukowane poszczególne elementy tego stołu, a następnie odpowiednio skręcone – dla klienta wartością jest tylko wkręcanie – moment, kiedy wkrętarka wkręca śrubę – nie to jak długo trwało, zanim przyłożono ją do stołu i nałożono śruby.
Wyróżniamy 7 rodzajów marnotrawstwa (z japońskiego muda):
- Nadprodukcja – jest najgorszym występującym marnotrawstwem. Polega na produkowaniu niepotrzebnych produktów, w niewłaściwej ilości i w niewłaściwym czasie. Prowadzi do zwiększenia zapasów, blokowania przepływu materiałów i występowania braków.
- Zapasy – to wszystkie produkty, półprodukty, surowce, składowane w zakładzie lub poza nim. Prowadzi do nich nadprodukcja.
- Transport – jest to przemieszczanie surowców, produktów, półproduktów z jednego miejsca w drugie, niezależnie od powodu. Przyczynami nadmiernego transportu jest najczęściej złe rozmieszczenie stanowisk pracy i magazynów.
- Braki – są to wszystkie wadliwe produkty. Przyczynami braków są ubytki standardów kontroli jakości oraz kontrolowanie tylko w końcowej części procesu produkcji.
- Zbędne i niewłaściwe przetwarzanie – polega na nadmiernym lub niewłaściwym przetwarzaniu produktów. Wynika najczęściej z braku opracowanych standardów, przestarzałego sprzętu.
- Zbędne ruchy – są to wszystkie wykonane ruchy niepotrzebne do wykonania danej operacji. Część ruchów wykonywanych podczas różnych operacji jest zupełnie zbędna i można je eliminować, wprowadzając właściwe standardy. Niektórych ruchów nie da się pozbyć, ale możliwe jest znaczne skrócenie czasu ich trwania.
- Oczekiwanie – jest to czas każdego oczekiwania ludzi i maszyn. Często wskazywana jest również ósma strata: niewykorzystanie ludzkiego potencjału.
Muda, mura, muri
Oprócz usuwania Muda, Lean dąży także do likwidacji Mura i Muri. Mura to nieregularność i nierównomierność, przez którą dochodzi do przerwania ciągłości pracy. Może powodować ją np. nierównomiernie rozłożony harmonogram produkcji, niedostosowanie ilości produkcji do ilości maszyn lub dostępnych pracowników. Muri jest przeciążeniem ludzi i maszyn spowodowanym niedostosowaniem zlecanej im pracy do ich możliwości.
Standaryzacja – przestrzegaj standardów!
Droga Lean Manufacturing nie kończy się jednak na usunięciu wszystkich strat. Później należy wprowadzić standaryzację, a także cały czas monitorować te procesy, w celu identyfikacji nowo powstałych strat. Standaryzacja polega na utworzeniu standardów, których należy przestrzegać. Jeśli na swoim stole roboczym uporządkowaliśmy przedmioty, z których korzystamy zgodnie z zasadami ergonomii, to miejsca, w których zawsze mają leżeć te przedmioty musimy najpierw opisać, a później zrobić zdjęcie/lub narysować ten układ/ wydrukować go i przetrzymywać w na tym stanowisku pracy. Dzięki temu, każdy pracownik będzie wiedział, co musi znajdować się na tym stole i w którym miejscu, oraz czego nie powinno na nim być. Standaryzacja ma nas uchronić przed popełnianiem tych samych błędów, prowadzących do powstania strat. Po co zadawać sobie trud z czymś, do czego zaraz powrócimy?
Narzędzia Lean Manufacturing
Lean Manufacturing posługuje się narzędziami, które pomagają likwidować marnotrawstwo we wszystkich aspektach środowiska pracy, rozpoczynając od organizacji pojedynczego stanowiska pracy, poprzez przezbrajanie maszyny, utrzymywanie ruchu, do magazynowania.
1. 5S – organizacja stanowiska pracy
2. SMED – redukcja czasu przezbrojenia maszyny
3. TPM – zapewnienie utrzymania ruchu
4. VSM – mapowanie strumienia wartości
5. Poka-yoke – zapobieganie błędom
6. Just in Time – produkcja dokładnie na czas
7. Kaizen – ciągłe doskonalenie
Lean Office i Lean Logistic
Warto dodać, że Lean Manufacturing można stosować nie tylko w przedsiębiorstwach produkcyjnych, ale także usługowych Lean Office. W ostatnich miesiącach, w fazie wzrostu branży logistycznej i rozwoju procesów logistycznych, modne i niezwykle efektywne staje się stosowanie zasad Lean w logistyce. Lean Logistic, czyli szczupłe zarządzanie logistyczne, pozwala usprawnić procesy logistyczne usuwając z nich wszystkie marnotrawstwa.
Więcej o narzędziach Lean Manufacturing dowiesz się w kolejnym artykule: Czym eliminować marnotrawstwo, czyli narzędzia Lean Manufacturing
Zapraszamy do lektury!